Jean-François Octave“Une Vie (ne rien oublier)” (Een leven (niets vergeten))
Een nieuwe residentie bij het BPS22: de "virtuele residentie" van Jean-François Octave, op de website van het museum! JFO is al tientallen jaren de onvermoeibare auteur van fanzines, dagboeken en andere elektronische diaries, waarbij hij verschillende invloeden en technieken combineert. JFO vestigt zich nu op de website van het museum om er zijn archieven en lopende werken onder te brengen.
De geschiedenis van de artistieke avant-garde wordt onder meer gekenmerkt door het verlangen om de grens tussen kunst en leven te verkleinen; ze zelfs te laten samensmelten en een "artistiek bestaan" mogelijk te maken dat niet langer tastbare werken hoeft te produceren.
Jean-François Octave (laten we hem JFO noemen) heeft niet geprobeerd zo'n extreem niveau te bereiken: hij is nu eenmaal dol op tekenen, schilderen, schrijven, knippen, plakken en fotograferen; net zoals hij dol is op papier, foto's, tijdschriften, woorden en hun typografie, op platen, cassettes, films, mooie designvoorwerpen zoals kleinoden en de herinneringen die ze opwekken (of juist niet). Het is voor hem onmogelijk tevreden te zijn met naar de wereld te kijken of die te dupliceren: hij wil elementen samenbrengen, met elkaar associëren, kruisen, mengen, vervormen, krassen en desnoods zelfs met elkaar vermengen.
Voor JFO is het leven een permanent repertoire waaruit je kunt putten in plaats van je uit te putten, waarin je de dingen kunt grijpen in plaats van je te laten afleiden door hun verloop. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de jonge JFO (in het begin van de jaren '70) zijn eerste dagboeken vulde met allerlei notities, schetsen, kleine collages... Zoveel gebaren die zowel het repertoire van zijn bestaan vormen als de transformatie ervan, in een opeenvolging van momenten van sierlijkheid die zijn bestaan draaglijk maken. Identificeren en transformeren om te (kunnen) bestaan! Tenminste als identificeren niet al een beetje transformeren is? Omdat transformeren de enige voorwaarde zou zijn om te bestaan?
Tegelijkertijd produceerde JFO op punk geïnspireerde fanzines tijdens zijn studies architectuur in La Cambre (begin jaren '80). Normaal! Als eeuwig kind van zijn tijd heeft hij altijd de (epi)fenomenen van het huidige moment gevolgd, wat ze ook mogen zijn. Punk versterkte één van zijn eerste intuïties: er bestaat geen hiërarchie tussen de dingen; alles kan de moeite waard zijn; alles kan het waard zijn om aandacht aan te schenken; alles kan het voorwerp zijn van associaties. Hij vermengt persoonlijke verhalen met de grote Geschiedenis; de meest banale clichés van de popcultuur met meesterwerken van de kunst; belangrijke personen uit alle tijdperken met anonieme mensen die hij ontmoette tijdens zijn trektochten over de hele wereld; persoonlijke emoties met abstracte reflecties; de Literatuur met para-literaturen; de grote Stijl met het gestandaardiseerde schrijven; enz. Als onderdeel van de BPS22-collecties zullen de originelen van deze reeks fanzines binnenkort worden gescand en beschikbaar zijn op de website van het museum.
Na verloop van tijd hebben de dagboeken uit zijn adolescentie plaatsgemaakt voor kleine notitieboekjes met spiralen, daarna voor notitieboeken van groter formaat, waarin hij teksten en beelden bij elkaar brengt (schilderijen, tekeningen, foto's, collages, enz.) en waarin de letters zelf ook en vooral tekeningen zijn. Uiteindelijk (medio jaren '80) stelde hij een corpus van 300 bladzijden samen van aan elkaar geniet papier van A4-formaat. Het geheel, dat uiteraard de titel kreeg Vie & Œuvre (Leven & Werk), maakt deel uit van een Belgische privé-collectie die we binnenkort op deze website toegankelijk willen maken!
Naarmate de grafische vormgeving zich verder heeft ontwikkeld (begin jaren '90), breidde JFO zijn palet uit door gebruik te maken van verschillende software en andere applicaties en bleef zijn artistiek medium voortdurend evolueren. Sindsdien (sinds begin jaren 2000) vullen digitale tekeningen en teksten de virtuele pagina's van een elektronisch diary, met een wekelijkse publicatie. Met meer dan 5.000 pagina's in meer dan 670 uitgaven tot nu toe, een onnoemelijk groot aantal keren van vallen en opstaan en enkele gigabytes geheugen, hergebruikt dit persoonlijk dagboek, door ze met elkaar in verband te brengen, de oude werken en terugkerende bekommernissen van de kunstenaar. Daniel Vander Gucht, socioloog aan de ULB en oprichter van de uitgeverij La Lettre volée, schrijft het volgende: "Tussen dagboeken, onthullingen over mensen, sociaal-politieke en poëtische beschouwingen, spint Jean-François Octave, een adept van het appropriationisme en een grote fan van Jean-Luc Godard, een verhaal dat op snapshots lijkt, op de grens van Pop Art, concept en literatuur. Hij vermengt fotografie, schilderkunst en andere technieken."
Deze 676 nummers zijn nu beschikbaar op de website van het BPS22! En omdat de kunstenaar niet van plan is te stoppen, is hij uitgenodigd om in de "virtuele residentie" op de website elke week een nieuw nummer van zijn dairy toe te voegen. Een uitgelezen kans om zijn voortdurend evoluerende werk te delen; of misschien is het in permanente revolutie.
In de catalogus "Greatest Hits (2)", uitgegeven door La Lettre volée, schreef ik reeds begin 2000: "De visuele en ruimtelijke voorstellen van Jean-François Octave vormen schijnbaar de mogelijkheid om de onlosmakelijke spanningen tussen existentiële eigenheid en de opgelegde contingenties van de buitenwereld op een poëtische manier op te lossen. Tussen de autistische afzondering en de individuele ontbinding in de schijnbare gedeshumaniseerde wanorde van de wereld, vindt de kunstenaar telkens weer een poëtisch evenwicht, een systeem van begrip op menselijke schaal, dat in staat is de monsterlijke en vormloze uitgestrektheid van ons dagelijks bestaan te omhelzen. Hij is een enthousiaste bibliothecaris van zijn eigen bestaan. Hij organiseert zijn wereld tussen tederheid en ironie, en maakt onze wereld leefbaar."
Pierre-Olivier Rollin, directeur van het BPS22